زندگی

اسدالله بیناخواهی در مقاله‌ای [افزوده به کتاب استادان انیمیشنِ جان هالاس]، اسفندیار احمدیه را اولین انیماتور ایرانی دانسته است که انیمیشن ملانصرالدین را در سال 1336 ساخت [با زمانِ 12 ثانیه!]. به گفته‌ی بیناخواهی، واحد انیمیشن وزارت فرهنگ و هنر ایران هم در سال 1339 با همکاری احمدیه و جعفر تجارتچی و پرویز اصانلو، دایر شد.

در سال 1343، اسفندیار احمدیه به همراه پروین تیموری، انیماتوریِ انیمیشن زندگی، به کارگردانی نصرت‌الله کریمی [نصرت کریمی] را عهده‌دار شد. تهیه‌کننده‌ی این انیمیشن هم وزارت فرهنگ و هنر بود؛ و ساخت‌اش، سه سال به طول انجامید [با زمانِ بیش از 15 دقیقه، آنرا باید اولین فیلم کارتونی ایران دانست]. نقاشی‌های زمینه‌ی زندگی را نصرت‌الله شیرازی به سبک مینیاتورهای ایرانی کار کرده بود که با موسیقی و ضربِ حافظی-اسماعیلی عجین می‌شد.

انیمیشن زندگی به نوعی مرا به یاد "گل‌ها و درخت‌ها"ی والت دیزنی می‌اندازد: 

پس از بارش باران، بذر گُلی کوشا، سر از زیر ریشه‌ی درختی برمیآورد. پس از سیاحت و گردشی در طبیعت، شاهد مغازله‌ی دو گلِ برومند می‌شود و خود نیز [از بذر و تخم بودن] بدل به گلی نو-بلوغ می‌شود. سپس، اسیرِ پیچکی هرزه می‌گردد که شیره‌اش را می‌مکد و خسته و نژندش می‌سازد. سرانجام، با مکافات، از دست آن پیچکِ مار-سان رهایی می‌یابد. تن به سفر و خستگی بیابان می‌سپارد و در آنسوی کوه، در بوستانی، دل به گُلِ مادینه‌ی سپیدی می‌بازد. شب‌هنگام، عاشق و معشوق، در معیتِ ماه و درختان و دگر گل‌های بوستان، مجلس رقص و بزم و نشاطی برپا میدارند. از عشق‌بازیِ آندو، بذر گل‌‌ها به وفور، در بوستان می‌پراکنَد. امّا آن خوشی، زمانی نمی‌پاید؛ بادِ شرزه‌ی خزانی، گل مادینه را به کام مرگ می‌کشد. عهد هجران و تنهایی فرا می‌رسد؛ و ادامه‌ی زندگی در آن بی‌عشقی، ناممکن میشود. و در پایان، مرگ بر گورِ معشوق و بارش برف زمستانی ... .

تماشای این انیمیشن کلاسیک ایرانی در آپارات: 

http://www.aparat.com/v/YF8Ij

---------------------------------------------------------------------------------------------------

پی‌نوشت: 

صحبت‌های نصرت کریمی درباره‌ی عشق و خلاقیت هنری؛ به همراه بخش‌هایی از انیمیشنِ زندگی:

http://www.aparat.com/v/1S7Ff