خوشه‌های طلایی

در کودکی، هر زمان که به آستارا (شهر زادگاهِ پدرم) می‌رفتیم، یکی از خوشی‌هایم دیدنِ کارتون‌های روسی بود که با کیفیت خوب و با یک آنتن ساده از تلویزیون شوروی (جمهوری آذربایجان) قابل دریافت بود. کارتون‌هایی که افسانه‌های زیبای روسی را در بستری آرام و به دور از هیاهوی رایج در کارتون‌های غربی روایت می‌کرد.

از همان کودکی، صدایِ راویِ فارسی‌زبانِ این کارتون‌ها هم در ذهنم مانده بود. "روایتِ فارسی" و نه دوبله‌ی فارسی! چون این سری کارتون‌ها را دوبله نمی‌کردند؛ بلکه داستان‌شان را به فراخورِ درکِ کودکان، به فارسیْ ترجمه و بازنویسی کرده و روی تصویر می‌خواندند. 

دیشب گشتم و در گنجینه‌ی فیلم‌های کودکی، یکی از آن‌ها را روی یک نوار ویدئوی قدیمی یافتم. صدایِ آن راوی و داستان‌گویِ مأنوس و هم ناآشنا را برداشتم و روی تصویر باکیفیت‌تری که از اینترنت گرفتم، سینک کردم.

نام این کارتون، "خوشه‌های طلایی" است (با عنوان اصلیِ روسیِ "زولاتی کالوس‌یه" Золотые колосья) ــ محصول استودیوی "سایوزمولت‌فیلم" در سال 1958 میلادی [اطلاعات فیلم در IMDb].

فیلمنامه‌ی این انیمیشن 20دقیقه‌ای را ژانّا ویتنزون بر اساس افسانه‌ای از بلاروس (روسیه‌ی سفید) و در پیوند با سروده‌هایی از روبرت راژدستْوِنسکی (+) نگاشته است؛ الکساندر فلیارکوفسکی برایش موسیقی تصنیف نموده و لئونید آریستوف و اُلگا خاداتِوا به اتفاقْ آن‌را کارگردانی کرده‌اند.

داستان: در زمان‌های قدیم دو تا بچه‌ی یتیم بودن؛ یکی "یانکا" و دوّمی "آلِسیا". روزی اسب آسیابون رو گرفتن که زمین رو شخم بزنن. هنوز شخم‌شون تموم نشده بود که آسیابون عقبِ اسب‌ش اومد. اسب‌شو گرفت و کرایه‌شو خواست. امّا بچه‌های یتیم جیب‌شون خالی بود. آسیابون عوض کرایه، خروسک رو خواست ببره. یانکا از آسیابون خواهش کرد تا آخر خرمنِ پاییز صبر کنه. امّا آسیابون گوشش به این حرفا بدهکار نبود ... .

تماشا و دانلود کارتون خوشه‌های طلایی (1958) با روایتِ فارسی از دراپ‌باکس

تماشا و دانلود کارتون خوشه‌های طلایی (1958) با روایتِ فارسی از آپارات

جادوگر شهر آز

تقدیم به همه‌ی دوستانی که مانند من، از داستان "جادوگر شهر آز" خاطره دارند.

کارتون ژاپنی جادوگر سرزمین آز (1982) [در ایران: سرزمین بندگان | اطلاعات در ویکی‌پدیا]، از کارتون‌های قشنگ و خیال‌پرور ایام کودکی ما بود. این کارتون را کمپانی "توهو" با اقتباس از اثر مشهور ال. فرانک باوم تهیه کرده بود و کارگردانی آنرا فومی‌هیکو تاکایاما بر عهده داشت. 

وقتی تلویزیونِ ایران قصد پخش آنرا کرد، جمعی از بهترین صداپیشگان ایفاگر نقش‌ها شدند:

ژاله علو (به جای جادوگر بدجنس غرب/شیطون‌شاه)، ناهید امیریان (به جای دوروتی)، زنده‌یاد آذر دانشی (به جای جادوگر/شیطونکِ خوبِ شمال)، زنده‌یاد اصغر افضلی (به جای مترسک)، زنده‌یاد حسین معمارزاده (به جای هیزم‌شکنِ حلبی/آهنی)، زنده‌یاد صادق ماهرو (به جای شیر)، زنده‌یاد کنعان کیانی (به جای عمو هنری) و ... [نام صداپیشگان را با اطلاعات ناقصِ خود نوشته‌ام، دوستان لطفاً تصحیح و کامل بفرمایند].

مسئولینِ تلویزیون، طبق روالِ آن سال‌ها، ترانه‌ها و آوازهای این کارتون را با موسیقی‌های بی‌کلامْ جایگزین کردند و البته در اصلِ داستان هم دست بردند: 

نام دوروتی را، که دختری از کانزاسِ آمریکا بود، به "آرزو" تغییر دادند. کاراکتر جادوگر/ساحره‌ی بدجنسِ غرب (شیطون‌شاه) را هم با جادوگر آز یکی کردند و کل سکانس باریابیِ دوروتی و همراهانش به نزد جادوگرِ آز در شهر اِمِرالد (زُمرّد) و متعاقباً سکانس بازگشتِ دوباره‌شان به این شهر (در پیِ پیروزی و از بین بردنِ شیطون‌شاه) و فاش‌شدنِ هویت واقعیِ جادوگر آز را حذف کردند.

در کارتونِ اصلی، دوروتی نهایتاً با راهنمایی ساحره‌ی خوبِ جنوب و با سه‌بار به هم زدنِ پاشنه‌های کفش قرمزِ سحرآمیزش ــ که از جادوگر بدِ شرق غنیمت گرفته بود ــ راهیِ خانه می‌شود و به پیش عمو هنری و زن‌عمو (عمه) اِما بازمی‌گردد. ولی در پخشِ تلویزیونیِ ایران، کل این بازگشت، توسط "فرشته‌ی نجات" پاداشی می‌شود برای تبدیلِ "سرزمین بندگان" به "سرزمین آزادشدگان" توسطِ "آرزو"!

دانلود کارتون با دوبله‌ی قدیمی فارسی:

باری، من این کارتون را از همان پخش تلویزیونیِ آن سال‌هایش، روی یک نوار ویدئوی بتاماکس داشتم؛ نواری که از فرطِ دیدن، فرسوده و پاره شده بود.

در این تعطیلی، نشستم و نوار پاره‌شده را با وصله‌پینه دوباره مهیای پخش کردم. از آن "کپچر" گرفتم و صوتِ دوبله را روی یک فیلمِ باکیفیت‌تر "میکس" و "سینک" کردم. ظاهراً اولین‌باری باشد که این کارتون با دوبله‌ی قدیمی در اینترنت آپلود می‌شود. 

 

دانلود فیلم از دراپ‌باکس (حجم 217MB) : لینک دانلود

تماشا و دانلود از آپارات:

https://www.aparat.com/v/QqPOe

تماشا و دانلود از آینت:

http://www.inet.ir/v/QvdXaZ